Esencja epoki

Judex crederis esse venturus

In te domine speravi

Non confundar in aeternum

 Salvum fac populum tuum 

W tych kilku słowach modlitwy, spisanych po łacinie, zawiera się wszystko. Człowiek średniowiecza myślał kategoriami religijnymi w o wiele większym stopniu, niż my czynimy to dzisiaj. Duchowość średniowiecza, można porównać jedynie do dzisiejszej popkultury, jeżeli chodzi o poziom rozpowszechnienia i obecności w ludzkiej świadomości. Ten świat był tylko niedoskonałym etapem drogi, na której końcu znajdowało się życie wieczne. Dziś priorytetem dla większości ludzi jest sukces, w każdej dziedzinie życia. W średniowieczu za sukces starczyło osiągnięcie zbawienia, dążenia w tym kierunku determinowały codzienność. Chrześcijaństwo tworzyło mocny szkielet całego systemu politycznego ówczesnego świata, stanowiło punkt odniesienia we wszystkich dziedzinach życia. Czy to źle? Według mnie nie, gdyby dziś wszystko było tak uporządkowane, człowiek byłby o wiele mniej zagubiony i szczęśliwszy.

Terminu "średniowiecze" często używa się jako synonimu ciemnoty, zacofania i zabobonu. Tym wszystkim, którzy tak uważają, polecam zwiedzić jakąkolwiek gotycką katedrę. Dziś nie tworzy się już tak pięknych i wspaniałych budowli. Czy w takim razie ludzie, którzy potrafili stworzyć takie cuda, pełne detali, pełne wyjątkowych i skomplikowanych architektonicznych rozwiązań byli ludźmi zacofanymi, głupimi i ciemnymi... niech każdy odpowie sobie sam.